تحلیل عوامل مؤثر بر تشدید کالایی‌شدن فضای شهری از دیدگاه شهروندان (مطالعۀ موردی: کلان‌شهر تبریز)

کالایی‌شدن فضا بدین معناست که فضا مانند ابزار تولید برای کسب مداوم سود اقتصادی و فروش در بازار، تولید و بازتولید می‌شود. کلان‌شهر تبریز به‌دلیل افزایش سریع جمعیت در سال‌های اخیر، بورس‌بازی زمین و مسکن، خصوصی‌شدن فضاهای عمومی، گسترش خانه‌های خالی و تورم در بخش مستغلات، به‌شدت در معرض کالایی‌شدن فضا قرار گرفته است. این مسئله می‌تواند آثار اجتماعی-فرهنگی (افزایش بزهکاری، خشونت‌ها و آمار جرم و جنایت)، اقتصادی (گسترش فاصلة طبقاتی)، کالبدی (تولید و بازتولید حاشیه‌نشینی) و... را به‌دنبال داشته باشد؛ از این‌رو هدف پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر تحلیل عوامل مؤثر بر کالایی‌شدن فضای شهری تبریز است. جامعة آماری این نوشتار همة ساکنان شهر تبریز در سال 1397 هستند. حجم نمونه نیز براساس فرمول کوکران 379 به‌دست آمد و داده‌ها با استفاده از پرسشنامة محقق‌ساخته جمع‌آوری شد. تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها به‌کمک آزمون‌های آماری مانند t تک‌نمونه‌ای و رگرسیون صورت گرفت. نتایج نشان می‌دهد از دیدگاه شهروندان، شاخص تورم (تورم در بخش زمین، مسکن و اجارة خانه‌ها) با میانگین 04/4 و ضریب هم‌بستگی 581/0 مهم‌ترین عامل کالایی‌شدن فضای شهری تبریز است. همچنین به‌منظور توقف یا کندکردن فرایند کالایی‌شدن فضای شهری تبریز می‌توان از ابزار مالیات بر خانه‌های خالی و مالیات بر عایدی سرمایه استفاده کرد.